MATAKAN KULA DA LAFIYA

 

GABATAR DA JAWABI AKAN MATAKAN KIWON LAFIYA A MUSLUNCI

 

MAI GATARWA:-

 

{DR.} YAKUBU MAIGIDA KACHAKO

DCG/OPS   KANO STATE HISBAH

 

RANA:- ASABAR  8/9/1435 AH=5/7/2014

 

 WURIN TARO:-  MAKARANTAR ALIYA KANO.

 

LOKACI:-   10:00 NA SAFE

                              

                                                                2014

    

GABATARWA

Haqiqa an gaiyyace ni domin na gabatar da bayani akan MATAKAN KIWON LAFIYA A MUSLUNCI kuma an haxa ni da Malamina a matsayin shugaban zama, ko-da-yake ba a sanar da ni vangaren da ake so a kalla ba a kiwon lafiyar  to, sai de na zava wa kai na in xauki kiwon lafiya a matakin halittar Xan-adam.

 Ina roqon Allah ya ba ni ikon gabatar da wannan bayani cikin nasara.

Ba shakka Allah shi ya halicci Dan-Adam kuma ya fifita shi akan sauran halittu da abubuwa guda huxu:-

1.     Kirar jiki,

2.     Hankali,

3.     Ilimi, da kuma

4.     Shari’a

Ita kuwa shari’a an kawo ta ne domin ta kare wa dan-adam hakkoki guda biyar, su ne:-

1.     Hakkin Addini

2.     Mutunci,

3.     Dukiya

4.     Nasaba. da kuma

5.     Hakkin  Rai,

Wanda a qarqashinsa ne maganar kula da lafiya ta shigo.

Akwai girmamawa a cikin hlittar Mutum a cikin Mahaifa, da yadda ya tsara masa

Nakuda da haihuwa,  shayarwa, da kuma  rainon abin da aka haifa, da ba shi Tarbiyya.

SHIMFIXA

Ko shakka babu musulinci ya bayar da da cikakkiyar kulawa game da sha a nin kiwon lafiya, har ma masu iya Magana suna cewa:-

“Wato –Dirhami daya na riga kafi; ya fi Dirhamin neman magani alkhairi.”

              

Musulunci shi ne wanda ya fara sanya tubalin farko dangane da kiwon lafiya, a bi sa tsarin koyarwar manzon Allah [s.a.w]. Kamar yadda musulunci shi ne Addinin daya-xaya wanda ya zo da tsari tabbatacce wanda ya tsara cikin likitanci da kiwon lafiyar, Al’umma, kwatankwacin abinda ake kira a zamanin nan namu.

Imamu Tirmizii ya fitar da Hadisin Abu Hurayra, daga Annaabi [s.a.w] ya ce:-

“Farkon abin da za afara tambayar Bawa akansa na ni imomi a ranar  al’kiyama,  shi ne:- “shin ban inganta maka lafiyar jikinka ba? Na kuma shayar da kai daga ruwa mai sanyi”?....

An samo daga Al-imamu shafa’I, Allah yayi masa rahama yana cewa----

 “ Ilimi ya kasu kashi biyu:-

1. Ilimin Addini da za  a Bauta wa Allah ta’ala. da

2. Ilimin da za a kula da kiwon lafiytar jiki.

MA’ANAR  KALMAR  LAFIYA.

Malamai sun ba wa wannan kalma fassar iri-iri misali:-

1.      Kuvutar da jikin xan-adam daga kamuwa daga kocce irin cuta.

2.      Warkewa daga cuta jiki ya sami lafia.

MA’ANAR KIWON LAFIYA

Lafiya shine halin da dan-adam ke samun kansa na jin daxi ba tare da ya ci karo da kowacce irin cuta ko rashin lafiya ba, ya zama wajibi lafiya ta kasance abisa waxannan matakai kamar haka—

       I.            Lafiyayyen jiki

    II.            Lafiyayyen hankali

 III.            Lafiyayyun abokan zama

Ko shakka babu lafiya tana daga ma fi girman  Ni’imomi da Allah  ya yi  wa Dan- adam. Domin rayuwa ta arzuki tana da alaqa da kiwon lafiya. Saboda 

Musulunci shi ne wanda ya fara sanya tubalin farko dangane da kiwon lafiya, a bi sa tsarin koyarwar manzon Allah [s.a.w]. Kamar yadda musulunci shi ne Addinin daya-xaya wanda ya zo da tsari tabbatacce wanda ya tsara cikin likitanci da kiwon lafiyar, Al’umma, kwatankwacin abinda ake kira a zamanin nan namu.

Imamu Tirmizii ya fitar da Hadisin Abu Hurayra, daga Annaabi [s.a.w] ya ce:-

“Farkon abin da za afara tambayar Bawa akansa na ni imomi a ranar  al’kiyama,  shi ne:- “shin ban inganta maka lafiyar jikinka ba? Na kuma shayar da kai daga ruwa mai sanyi”?....

An samo daga Al-imamu shafa’I, Allah yayi masa rahama yana cewa----

 “ Ilimi ya kasu kashi biyu:-

1. Ilimin Addini da za  a Bauta wa Allah ta’ala. da

2. Ilimin da za a kula da kiwon lafiytar jiki.

MA’ANAR  KALMAR  LAFIYA.

Malamai sun ba wa wannan kalma fassar iri-iri misali:-

1.      Kuvutar da jikin xan-adam daga kamuwa daga kocce irin cuta.

2.      Warkewa daga cuta jiki ya sami lafia.

MA’ANAR KIWON LAFIYA

Lafiya shine halin da dan-adam ke samun kansa na jin daxi ba tare da ya ci karo da kowacce irin cuta ko rashin lafiya ba, ya zama wajibi lafiya ta kasance abisa waxannan matakai kamar haka—

       I.            Lafiyayyen jiki

    II.            Lafiyayyen hankali

 III.            Lafiyayyun abokan zama

Ko shakka babu lafiya tana daga ma fi girman  Ni’imomi da Allah  ya yi  wa Dan- adam. Domin rayuwa ta arzuki tana da alaqa da kiwon lafiya. Saboda
 MU KWANA A NAN.